Jugoslavija

Iz Medžuviki, svobodnoj enciklopedije
(Bylo prěadresovano iz Југославија)
Jump to navigation Jump to search
Horugva Jugoslavije od 1918 do 1941 goda, poslě 1946 goda ona imala takože črvenu zvězdu.
Karta Jugoslavije v medžuvojenny period (1918–1941) i v Hladnu vojnu (1945–1992).

Jugoslavija (srbohrv.: Jugoslavija, Југославија; sloven.: Jugoslavija; mak.: Југославија) byla država v Jugovozhodnoj i Centralnoj Evropě v večinstvu 20. stolětja. Ona javila se v 1918 godu poslě Prvoj světovoj vojny, pod nazvoju "Kraljevstvo srbov, hrvatov i slovencev" poslě sjedinjeńja Kraljevstva Srbije s prědběžnoju Državoju slovencev, hrvatov i srbov, ktoru sformovali na ozemjah byloj Avstro-Madjarije. Ona byla prvym sojuzom južnoslovjanskyh narodov v suverennoj državě poslě stolětij, v ktoryh tute ozemje byli čestju Osmanskoj imperije i Avstro-Madjarije. Petar 1. byl jej prvym kraljem. Kraljevstvo dobylo medžunarodno poznańje 13 julija 1922 goda na Konferencije poslannikov v Parižu. Oficialna nazva državy byla izměnjena na Kraljevstvo Jugoslavija 3 oktobra 1929 goda.

6 aprilja 1941 goda v kraljevstvo vtrgnuli sily Osi. V 1943 godu Demokratična federativna Jugoslavija byla proglašena partizanskym odporom. V 1944 godu kralj Petar 2., buduči togdy izgnancem, poznal ju kako legitimnu vladu Jugoslavije. Monarhija byla potom likvidovana v novembru 1945 goda. Poslě prěhoda republiky k komunističnoj vladě Jugoslavija byla prěimenovana v Federativnu narodnu republiku Jugoslaviju v 1945 godu. Ona dobyla ozemje Istrije, Rijeky i Zadara od Italije. Vodž partizanov Josip Broz Tito vladal državoju kako prědsědnik do svojej smrti v 1980 godu. V 1963 godu komunisti iznova prěimenovali Jugoslaviju, kako Socialističnu federativnu republiku Jugoslaviju (SFRJ).

6 sostavnymi republikami SFRJ byli SR Bosnija i Hercegovina, SR Črna Gora, SR Hrvatija, SR Makedonija, SR Slovenija i SR Srbija. SR Srbija imala 2 socialistične avtonomne provincije, Vojvodinu i Kosovo, ktore poslě 1974 goda byli bez malogo ravnymi inym členam federacije.[1][2] Poslě ekonomičnoj i političnoj krizy v 1980 lětah i rasta nacionalizma Jugoslavija razpala se suglasno granicam jej republik, početkovo na 5 držav, čto stalo povodom Jugoslavskyh vojn. Od 1993 do 2017 goda Medžunarodny zločinny tribunal po byloj Jugoslavije sudil političnyh i vojennyh liderov kraja za vojenne zločinstva, genocid i ine zločinstva, ktore byli dějane v času tyh vojn.

Poslě razpada Jugoslavije republiky Črna Gora i Srbija sformovali smenšenu federativnu državu, Federativnu republiku Jugoslaviju (FRJ). Tuta država hotěla byti jedinym legalnym naslědnikom SFRJ, ale jej ohotě protivili se ine byle republiky. V koncu ona prijela rěšeńje Arbitražnoj komisije Mirnoj konferencije po Jugoslavije o spolnom naslědstvu i v 2003 godu jej nazvu izměnili na Srbija i Črna Gora. Država byla razpuščena v 2006 godu poslě referenduma v Črnoj Gorě, i Črna Gora i Srbija obydvě stali nezaležnymi državami. Kosovo imaje spor s Srbijeju o svojej nezaležnosti poslě jednostrannogo proglašeńja nezaležnosti v 2008 godu.

Iztočniky

  1. Huntington, Samuel P. (1996). The clash of civilizations and the remaking of world order (na anglijskom). Simon & Schuster. str. 260. ISBN 978-0-684-84441-1.
  2. "History, bloody history". BBC News (na anglijskom). 24 mareca 1999. Bylo arhivovano iz iztočnika 25 januara 2009. Data dostupa: 29 dekembra 2010.

Vněšnje linky