Interlingve
| int.: Interlingue, Occidental | |
 | |
| Obča informacija | |
|---|---|
| Stvorjeny | Edgar de Valj |
| Data stvorjenja | 1922 |
| Koristniki | ≈500 (2022) |
| Pismo | latinica |
| Celj | |
Interlingve, originalno okcidental, jest medžunarodny pomočny umětny jezyk, ktory byl stvorjeny v 1922 godu i prěimenovany v 1949 godu. Jego stvoritelj, Edgar de Valj, hotěl dosegnuti maksimalnoj gramatičnoj rednosti i prirodnogo haraktera. Slovosbor interlingva jest osnovany na jestvujučih slovah iz raznyh jezykov i sistemy izvodžeńja, ktora koristaje poznane prefiksy i sufiksy.
Mnoge iz izvodženyh slovoform interlingva odražajut obče dlja něktoryh zapadnoevropejskyh jezykov slovoformy, glavno romanskyh jezykov, s něktorymi germanskymi slovami. Mnoge iz jej slov sut formovane črěz pravilo de Valja, red pravil za regularno obračańje vsih infinitivov glagolov, kromě 6, vključajuči od latinskyh dvuosnovnyh glagolov. Rezultat jest naturalističny i regularny jezyk, ktory legko razuměti od prvogo pogleda govoriteljam něktoryh zapadnoevropejskyh jezykov. Legkost čitańja i oproščena gramatika, razom s regularnoju publikacijeju časopisa Cosmoglotta, izdělali okcidental popularnym v Evropě v lěta do Drugoj světovoj vojny, pomimo usilij nacistov podtiskati medžunarodne pomočne jezyky.
Okcidental prěžil vojnu, ale občina ne dorazuměvala se so stvoriteljem jezyka od 1939 goda. De Valj, baltičsky němec, ktory byl morskym oficerom i učiteljem i žil v Estoniji, ne stal ostavjati svoj dom v Talinu i prěseljati se v Němciju, daže poslě niščeńja doma v vozdušnyh naběgah na grad 1943 goda, ktore prinudili jego iskati uběžišča v psihiatričnoj lěčiljnji. On umrěl v 1948 godu, ne znajuči o razvoju jezyka, ibo jego poštu prěhvatali. Nazva jezyka izměnila se na interlingve v 1949 godu za 2 povoda: (1) demonstrovati Sovětskomu sojuzu nevtralnost jezyka, i (2) očekyvańje možlivogo sojuza ili vyše blizkogo sutrudničstva s občinoju interlingvy, naturalističnogo jezyka-konkurenta, ktory byl v procesu razvoja. Mnogi koristniki byli utračeni poslě javjeńja interlingvy v 1951 godu, čto počelo dobu upadka jezyka do javjeńja Interneta.
Interlingve i slovjanske državy
Stvoritelj Edgar de Valj urodil se v Rossiji, i Occidental iměl klub i věstnik za govoriteljev v Pragě[1]. V roku 1939 pod němečskoju okupacijeju aktivnosti v skonstruovanyh jezykom byli zabranili i Occidental-klub v Pragě byl razpustil.[2]
Priklad
"Otče naš":
Patre nor, qui es in li cieles,
mey tui nómine esser sanctificat,
mey tui regnia venir,
mey tui vole esser fat,
qualmen in li cieles talmen anc sur li terre.
Da nos hodie nor pan omnidial,
e pardona nor débites,
qualmen anc noi pardona nor debitores.
E ne inducte nos in tentation,
ma libera nos de lu mal.
Amen.
Čitati takože
Iztočniky
- ↑ "Pozvání k prědplacení". Occidental-Bulletin, 1935.
- ↑ "Cronica". Occidental B, 1939.
Vněšnje linky
Vikipedija, svobodna enciklopedija na interlingvu- Tutoj članok imaje prěvod iz članka "Interlingue" v Vikipediji na anglijskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).