Portugalija
| port.: Portugal | |
| Obča informacija | |
|---|---|
| Polna nazva | Portuguese Republic (port.: República Portuguesa) |
| Himn | "Portugalska" |
| Glavny i najbolši grad | Lisabon |
| Državna forma | unitarna poluprezidentska republika |
| Statistika | |
| Plošča | 92212 km²[1] (109.) |
| Naseljeńje |
|
| Valuta | evro (EUR) |
| Časova zona | |
| Kod ISO 3166 | PT |
 Portugalija na kartě | |
| Koordinaty: 38°42′N 9°11′W | |
Portugalija (port.: Portugal), služebno Portugalska republika (port.: República Portuguesa), jest država v Južnoj Evropě. Portugalija jest najzapadna država Evropy i graniči jedino s Išpanijeju, na sěveru i iztoku. V ozemje Portugalije takože vhodet arhipelagy Azorske ostrovy i Madejra v Atlantičnom okeanu. Obča površina Portugalije jest 92212 km², a naseljeńje jest kolo 10.4 milionov ljudij. Glavny i najljudny grad jest Lisabon.
Portugalija jest jedna iz najstaryh držav v Evropě. Jej ozemje vprvo naseljali prěkeltske i keltske plemena, a potom byli zavojevanymi Rimskoju imperijeju. Poslě upada Zapadnoj Rimskoj imperije v Portugaliji oselili se svebi i visigoti, germanske narody. Poslě vpada na Iberijsky poluostrov arabov večinstvo sovrěmennyh ozemij Portugalije stali čestju Al-Andalusa. Portugalija kako država byla osnovana v 868 godu kako grafstvo. Kraljevstvo Portugalija proglasili v 1139 godu, i v 1143 godu ono stalo nezaležnym od inyh hristijanskyh kraljevstv v krajině.
V 15. i 16. stolětju Portugalija stala prvoju globalnoju morskoju i trgovoju imperijeju i jednoju iz glavnyh ekonomičnyh, političnyh i vojennyh močej v světu. Portugalski izslědovatelji počeli morsko izslědovańje s putovańja do ozemij Brazilije v 1500 godu. V slědny čas Portugalija smogla monopolizovati trgovańje specijami, razdělila svět s Kastilijeju (Išpanijeju) i imala vojenne kampanije v Aziji. Jednako take sobytja, kako zemjetreseńje v Lisabonu 1755 goda, okupacija državy v Napoleonske vojny i nezaležnost Brazilije iztreli bylu močnost Portugalije. V 1910 godu Portugalija stala demokratičnoju republikoju, ale v 1933 godu stala konservativnoju jednopartijnoju diktaturoju. Portugalija odkazala se dati svojim ostatnym kolonijam nezaležnost i bojevala s njimi do zavračeńja demokratije v 1974 godu. Poslědnja kolonija Portugalije, Makau, byla prědanoju Kitaju v 1999 godu.
Portugalija jest unitarna poluprezidentska republika. Vhodi v Organizaciju sjedinjenyh narodov, Evropejsky sojuz i NATO. Valuta Portugalije jest evro.
Administrativno děljenje[izměniti | izměniti kod]
Portugalija deli se na 20 krajin:
- Lisabon (port.: Lisbon)
- Lejria (port.: Leiria)
- Santarem (port.: Santarém)
- Setubalj (port.: Setúbal)
- Beža (port.: Beja)
- Faru (port.: Faro)
- Evora (port.: Évora)
- Portalegre (port.: Portalegre)
- Kaštelu-Branku (port.: Castelo Branco)
- Guarda (port.: Guarda)
- Koimbra (port.: Coimbra)
- Avejru (port.: Aveiro)
- Vizeu (port.: Viseu)
- Bragansa (port.: Bragança)
- Vila-Realj (port.: Vila Real)
- Portu (port.: Porto)
- Braga (port.: Braga)
- Viana-du-Kaštelu (port.: Viana do Castelo)
- avtonomna krajina Azorske ostrova (port.: Açores)
- avtonomna krajina Madejra (port.: Madeira)
Iztočniky[izměniti | izměniti kod]
- ↑ "Superfície Que municípios têm maior e menor área?" (na portugalskom). Pordata. Data dostupa: 17 novembra 2020.
- ↑ "Censos 2021 - Divulgação dos Resultados Preliminares - 2021". Statistics Portugal - Web Portal (na portugalskom). 28 julija 2021. Data dostupa: 28 julija 2021.
Vněšnje linky[izměniti | izměniti kod]
- Tutoj članok imaje prěvod iz članka "Portugal" v Vikipediji na anglijskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 3.0 Unported).