Proglas
"Proglas" (crkovnoslov.: ⰒⰓⰑⰃⰎⰀⰔⰟ, Прогласъ, "prědslovje") jest poema, ktora byla napisana v 9. stolětju v Velikoj Moraviji kako prědslovje k prěvodu Evangeĺja na starocrkovnoslovjansky jezyk. Jej avtorom mnet svetogo Kirila, avtora prvogo slovjanskogo alfabeta, glagolice.[1] "Proglas" jest najstarějši jestvujuči pomnik starocrkovnoslovjanskogo jezyka. Vsego v "Proglasu" 110 veršev, každy iz 12 slogov, i 111. veršem jest amin.
Tekst "Proglasa" našel v 1858 godu rosijsky jezykoznavec Aleksandr Giljferding v srbskoj rukopisi 14. stolětja.[2] On takože jest v dvoh starocrkovnoslovjanskyh prěvodah Evangeĺja od 13. i 14. stolětjev i v russkoj rukopisi od 16. stolětja.[1] "Proglas" hvali prěvod Evangeĺja na razumlivy ljudam (slovjanam) jezyk i hvali narodny jezyk kako srědstvo razprostranjeńja prosvěty i nabožnosti. Poema imaje citaty evangelistov i svetogo Pavla.
"Proglas" stavili na muziku několiko razov češske kompozitory, napriklad polny tekst stavil Zdeněk Pololanik v 1980 godu i česti stavil Jiri Pavlica.[3]
Citat
Prěvod prvogo verša "Proglasa" na medžuslovjansky.
Prědslovje jesm svetomu evangelju
Kako proroki prědpověděli sut prědže:
Hristos ide sobrati narody
Ibo světlom jest vsemu světu semu
Se se stalo vo sedmom tysečlětju sěm
Ibo oni rěkli: slěpi budut uviděti
Gluhi uslyšati slovo pisemno
Boga ubo poznati trěba.
Iztočniky
- ↑ a b Dvornik, Francis (1970). Byzantine mission among the Slavs. Rutgers University Press. str. 241. ISBN 0-8135-0613-1.
- ↑ Vašica, Josef (1996), Literární památky epochy velkomoravské 863 — 885 (na češskom), Praha: Vyšehrad, str. 37–38, 140–143, ISBN 80-7021-169-5
- ↑ Večerka, Radoslav (2010), Staroslověnská etapa českého písemnictví (na češskom), Praha: Nakladatelství Lidové Noviny, str. 127, ISBN 978-80-7422-044-9
Vněšnje linky
- Polny medžuslovjansky prěvod s komentarami
- Tekst "Proglasa":
- Tutoj članok imaje prěvod iz članka "Proglas" v Vikipediji na němečskom (spis avtorov; dozvoljeńje CC BY-SA 4.0).